Koncepcja profilaktyki stowarzyszenia BKJ

Przemoc seksualna nie zdarza się tak po prostu – sprawcy i sprawczynie zazwyczaj ją planują. Dlatego też profilaktykę dla dzieci i młodzieży należy zaplanować w taki sposób, aby zminimalizować ryzyko przemocy seksualnej w ofertach oraz stowarzyszeniach i instytucjach edukacji kulturalnej dla dzieci i młodzieży.

Koncepcja profilaktyki ma pomóc wszystkim biorącym udział w projekcie, ale też samemu stowarzyszeniu, instytucji czy federacji. Zapewnia orientację, informację i bezpieczeństwo działania. Chroni dzieci i dorosłych. Wzmacnia pracowników i pracowniczki, osoby pracujące na umowę-zlecenie i wolontariuszy. Pomaga w orientacji rodzicom.

Przedstawioną tu koncepcję profilaktyki naszej organizacji parasolowej należy zatem rozumieć jako sugestię i wytyczne dla podmiotów, instytucji i stowarzyszeń, które chciałyby opracować koncepcję profilaktyki dostosowaną do własnej praktyki, warunków ramowych i struktury (lub struktur). Nie powinna być ona jednak sporządzana przez jedną tylko osobę „przy biurku”. Wręcz przeciwnie! W tworzenie koncepcji profilaktyki powinno być zaangażowanych jak najwięcej osób – kierownictwo, pracownicy i pracowniczki, osoby pracujące na umowę-zlecenie, wolontariusze, a przede wszystkim dzieci, młodzież i rodzice. Im więcej osób jest zaangażowanych, tym więcej będzie też popierać wyniki tej pracy i aktywnie je realizować.

Dla stowarzyszeń, federacji oraz instytucji działających w dziedzinie edukacji kulturalnej ważne jest, by odpowiednia koncepcja profilaktyki uwzględniała specyfikę i potencjał ich praktyk projektowych i nadal je umożliwiała – na przykład w odniesieniu do fizyczności, dotyku i relacji wzajemnych, jak również przestrzeni niezbędnej swobody. Jednocześnie musi oferować dzieciom i młodzieży niezawodną ochronę, bezpieczne przestrzenie, godne zaufania osoby do kontaktu, pomoc i wsparcie. Powinna również mieć na celu wzmocnienie odporności dzieci i młodzieży.

Koncepcja profilaktyki ...

• identyfikuje momenty i sytuacje w konkretnej pracy edukacyjnej instytucji, stowarzyszenia, federacji itd., w których należy być szczególnie uważnym.
• opisuje sposób działania sprawców i sprawczyń , charakteryzując (nowe) sposoby zachowania, które zapewniają  jak  najszybsze ustawienie przeszkód na ich drodze oraz bezpieczeństwo i ochronę dzieci i młodzieży.
• wyjaśnia, co należy robić w przypadku podejrzenia lub rzeczywistego wystąpienia przemocy na tle seksualnym (wytyczne działania).
• podaje, kto jest osobą do kontaktu i oferuje pomoc dla osób, które chcą pomóc dziecku lub młodej osobie lub sami potrzebują pomocy.

Ważne jest, aby przyjrzeć się dokładnie ryzyku: jakie struktury lub cechy w pracy lub instytucji sprzyjają strategiom sprawców i sprawczyń? Jakie zmiany strukturalne należy wprowadzić? Ważne jest również, aby dostrzegać i rozbudowywać własne mocne strony: gdzie dzieci i młodzież już teraz są dobrze chronieni i jak można tę ochronę poprawić?

Przez autorefleksję i podnoszenie świadomości dowiemy się,  które granice należy chronić i respektować. Proces ten powinien prowadzić do wypracowania wspólnego stanowiska, które następnie zostanie zakomunikowane publicznie. Zaleca się, aby w procesie tym uczestniczyli eksperci zewnętrzni, zajmujący się zapobieganiem przemocy seksualnej. Środki mające na celu wdrożenie koncepcji profilaktyki mogą obejmować między innymi:

• szkolenie i kwalifikacje: należy przekazywać uczestnikom i uczestniczkom podstawową wiedzę na wszystkich poziomach.
• wzmocnienie partycypacji: zmniejszenie nierównowagi sił poprzez umożliwienie dzieciom i młodzieży udziału w podejmowaniu decyzji.
• środki zapobiegawcze: uświadomienie dzieciom i młodzieży ich własnych praw oraz możliwości ich realizacji.
• wydarzenia informacyjne: podnoszenie świadomości rodziców i angażowanie ich w działania prewencyjne.
• procedury składania skarg: osoby do kontaktu, dodatkowe kanały składania skarg i dalsze postępowanie z pozyskanymi informacjami muszą być znane, także poza stowarzyszeniem, federacją, instytucją itp.
• współpraca: obowiązek współpracy z ekspertami zewnętrznymi w zakresie przeciwdziałania przemocy na tle seksualnym.

Przedłożona koncepcja profilaktyki poświęcona jest aktualnie ochronie przed przemocą na tle seksualnym. Istnieją ponadto inne formy ryzyka dla dobra dziecka, przed którymi należy chronić dzieci i młodzież. Nie będą one tutaj szerzej omawiane, jednak niektóre z przedstawionych środków są skuteczne również w przypadku innych naruszeń dobra dziecka. Jednak przy konkretnych kwestiach związanych z zaniedbywaniem, cyberprzemocą, przemocą domową itp. należy rozważyć również dalsze aspekty. Koncepcja profilaktyki i związane z nią działania nie są wieczne i wymagają regularnych przeglądów i zmian.

Ta koncepcja ochrony obejmuje:

• misję „Profilaktyka i dobro dziecka“ BKJ,
• objaśnienia i kwestionariusz do przeprowadzenia analizy ryzyka,
• działania na rzecz zapobiegania przemocy seksualnej,
• środki interwencji w przypadkach podejrzenia lub występowania przemocy seksualnej,
• środki przetwarzania i w razie potrzeby rehabilitacji po incydencie lub podejrzeniu incydentu.